Achter de lens van Pieter van Roijen Fotografie

Vogels in Friesland

Onlangs was ik een paar dagen in Friesland in de buurt van het plaatsje Scherpenzeel, Weststellingwerf. Dat ligt zo’n beetje in de driehoek tussen Wolvega, het Tjeukemeer en het Natuurgebied de Weerribben. In de ochtend was ik aan het genieten van een lekker zonnetje, dito kopje koffie en het geluid van kwetterende vogeltjes. Dat laatste kwam van het einde van de tuin, waar een aantal bomen stonden en waar vogeltjes continu in en uit vlogen. Dus toen het kopje koffie leeg was, was het toevallig ook tijd om die bedrijvigheid eens dichterbij te bekijken.

300 mm ---  f/8.0 --- 1/320 sec. ---  ISO 320

De eerste vogel voor mijn lens was de huismus (Passer domesticus) deze bekende kleine zangvogel komt uit een geslacht met zo’n dertig andere mussensoorten. De huismus is in de laatste twintig jaar sterk in aantal afgenomen en staat daarom ook op de Rode Lijst van de Nederlandse broedvogels. Op deze lijst staan vogelsoorten die bedreigd worden of kwetsbaar zijn onderverdeeld in: gevoelig, kwetsbaar, bedreigd, ernstig bedreigd en verdwenen uit Nederland. Voor de huismus is de huidige status: gevoelig. Dit komt hoofdzakelijk door veranderingen in, en vooral afname van, het voedselaanbod en nestgelegenheden.  Nu is er de laatste jaren weer een herstel qua aantal, maar dat gaat helaas nog zeer langzaam.  

De volgende gast was de kneu (Linaria cannabina ook wel Carduelis cannabina), eveneens een zangvogel maar dan uit de familie van de vinkachtigen. Ook de kneu staat op de rode lijst met de status: gevoelig. De oorzaak is hetzelfde, de mus komt dan meer voor in stedelijke gebieden, en de kneu meer in dorpen en op het platteland. Daar is net zo goed veel leefgebied veranderd. De kneu kent overigens aan aantal verschillende benamingen, zoals hennepvink, kneuter, robijntje, tukker, vlamsijs en vlasvink. 

300 mm

De kneu is vaak te zien in groepjes, waarbij de man opvalt door een rode borst en een rode vlek op de kop. Dit laatste wordt ook wel een baret genoemd. Op een gegeven moment zag ik dat een mannetje een juveniel kneu aan het voeren was. 

300 mm --- f/2.8 --- 1/1.250 sec. --- ISO 250

Nog even twee “Wikipedia feitjes” over de kneu: De kneu voedt zich ook met zaden van hennep oftewel cannabis. Vandaar de wetenschappelijke naam cannabina. Ilse de Lange en Waylon deden in 2014 mee aan het Eurovisiesongfestival onder de naam The Common Linnets, en dat is de Engelse naam voor de kneu.

Dan was er ook nog de ooievaar. Beter gezegd heel veel ooievaars. Er zijn daar in de buurt namelijk veel ooievaarsnesten te vinden. Tijdens een kanotochtje door het gebied de Rottige Meente waren er tientallen nesten en ooievaarskoppeltjes te zien. Een ook te horen, want het geklepper hoorde je al van een afstand. Een ouder bleef in het nest en de andere, al dan niet geholpen door de thermiek, vloog rond op zoek naar een smakelijk maaltje. Er zal in dit gebied in ieder geval geen gebrek geweest zijn aan muizen, mollen en kikkers. Dit kwam ik tegen in de buurt van het Friese dorpje Spanga. Dat er daar veel ooievaars zijn klopt, want daar is een heus ooievaarstation ook wel ooievaarsdorp genoemd. Dat is een plek waar ooievaars speciaal bijeen zijn gebracht met als doel de instandhouding en vooral de groei van het ooievaarsbestand. Vijftig jaar geleden was de ooievaar namelijk zo goed als uitgestorven in Nederland. Maar het had ook zomaar een baby distributiecentrum kunnen zijn.

300mm --- f/6.3 --- 1/500 sec. --- ISO 100

De ooievaar (Ciconia ciconia) is een vrij grote en herkenbare vogel en wordt ook wel stork, eiber of uiver genoemd. Deze laatste naam is bij sommige mensen nog wel bekend als het KLM DC-2 vliegtuig die in 1934 de Melbourne race won. Jonge ooievaars hebben een vacht van dik wollig dons en een donkere snavel. Dat is op de onderstaande foto te zien. Dit nest had overigens twee jongen. 

300mm --- f/10.0 --- 1/320 sec. --- ISO 160

Qua vogels was deze tijd voor mij goed gevarieerd. Niet alle foto’s komen hier in het artikel maar er was in ieder geval genoeg te zien. Van een fruit snoepende merel, zie foto bovenaan, via vinkjes, en mezen tot aan de vele rond zoevende zwaluwen. 

Dit artikel is ook verschenen in de 42e editie van DeNatuurIn