Foto's evenement LeerKRACHT 10 jaar

Op donderdag 16 november stonden de studio’s van het Grafisch Lyceum Rotterdam helemaal in het teken ‘leerKRACHT’. Om haar tienjarig jubileum te vieren organiseerde stichting leerKRACHT een inspirerend live event met sprekers en discussies, dat zowel op locatie als via een livestream te volgen was. 

Zo’n vijftig GLR-studenten werkten mee aan dit live event waaronder studenten Mediamanagement, AV-specialist, Podium en Evenemententechniek, IT Systems and Devices en Creatieve Productie. Zij hielden zich bezig met onder andere de planning en organisatie, signing, alle licht-, geluids- en podiumtechniek, het camerawerk, het maken van (netwerk)verbindingen voor de mobiele regie, en het verzorgen van de livestream. Om het project vorm te geven, werkten ze in het voortraject nauw samen met het bedrijf ResearchED.

Tijdens dit evenement heb ik foto's gemaakt die bij een intern artikel zijn gebruikt.

Generative Expand test

Na mijn eerdere artikelen over Photoshop’s Generative Fill, Artikel 1. en Artikel 2.  is het nu tijd om Generative Expand eens uitgebreider aan de tand te voelen.

De basis is deze foto van een hert gefotografeerd in de Ardennen. De foto is een RAW-file van 7952x5304 pixels omdat ik zoveel mogelijk detail wilde. Dat resulteerde wel in wat langer wachten want het gebruik van Generative Expand duurt dan wel even. De foto’s die ik in dit artikel plaats zijn wel weer teruggebracht naar maximaal 1500 pixels anders worden de bestanden veel te groot.

Ik zag pas bij het maken van dit artikel dat er aan de onderkant van de foto nog 3 kalfjes in het gras liggen. Dat was mij toen niet eens opgevallen. Deze herten liepen overigens op een privéterrein dus de ontmoeting zelf was op zich niet zo bijzonder.

Ik breid het canvas flink uit naar alle kanten om de Ai veel ruimte te geven voor het vullen van de foto.

Bij deze applicatie, op basis van Adobe’s Firefly, kan je zelf in de functiebalk van Generative Fill woorden tikken wat je wil dat de AI gaat genereren. Bij voorbeeld: Bergen, sneeuw, lucht water, bomen, enz. Ik kies echter om niets in te vullen om te kijken wat de Ai doet met de data van de originele foto. Het resultaat is aardig goed te noemen. De stijl, keuren en landschap zien er natuurlijk uit. 

Er zit echter wel een zeer duidelijk verschil in scherpte tussen de originele foto en de uitbreiding. In dit geval was mijn foto op hoge resolutie dus niet nodig. Hier zie je het verschil tussen de originele foto en de uitbreiding gegenereerd door de Ai aan de linker en bovenkant.

De volgende stap was om het canvas nogmaals te vergroten. 

Opnieuw vul ik niets in. En na weer even wachten is dit het definitieve resultaat. Het rode kader geeft de originele opname weer en de rest eromheen is dus allemaal door Ai gemaakt. 

Op de eerdergenoemde onscherpte na is het een indrukwekkende foto geworden. Heuvels, wolken, grasland, de foto zou zo maar ergens in Kroatië of Schotland genomen kunnen zijn.

Uiteindelijk is het een foto van 25907 x 17281 pixels met een bestandsgrote van maar liefst 7,76 GB! Dat is een behoorlijk verschil met de standaard RAW-File van 41,75mb. Photoshop kan dit niet meer opslaan als een .PSD (Standaard Photoshop) bestand maar wijkt uit naar een .PSB bestand. Dit is een Adobe Photoshop Large Document file, voor bestanden groter dan 2GB. 

De bewerkingen van deze foto, hoe klein ook, duren dan vele malen langer dat ik gewend ben. Alleen het opslaan van het bestand duurt zo’n 3 minuten, wat betekend dat mijn Mac Mini aardig hard moet werken.

Als ik deze foto, of een andere foto, waarbij veel gebruik is gemaakt van Ai publiceer gebruik ik een afwijkende handtekening in de foto's.

Normaal gesproken staat er Pieter van Roijen Fotografie maar in deze gevallen staat er in mijn handtekening: Fotografie +Ai. 

Dat is wel zo eerlijk, kom er altijd voor uit wat je doet en doe niet alsof nep echt is.

Generative Fill test

 

In opvolging van mijn eerdere artikel over Photoshop’s generative fill/Expand  https://pietersfotos.blogspot.com/2023/07/photoshop-generatieve-fill.html ben ik nog eens en stap verder gegaan met testen. 

Als uitgangspunt heb ik de onderstaande foto genomen van een Tortelduif die op een tak wilde landen. Er zijn aardig wat takken en bladeren in de voorgrond dus Ik was vooral benieuw hoe GF hiermee om zou gaan.

Zoals gezegd zijn met behulp van generative fill functie van Photoshop, die sinds versie 2024 (25.0.0) nu geïntegreerd is vanuit de beta versie, alle takken in de voorgrond verwijderd. 

Dit is niet in 1 keer gedaan maar in verschillende stappen anders kan zelfs de Ai het niet aan.  Bij iedere stap krijg je, zoals uitgelegd in het eerdere artikel, steeds 3 verschillende keuzes en uiteindelijk kwam ik hier op uit.

Ik heb wel groot aantal stappen moeten doorlopen en niet iedere keer was het naar tevredenheid maar het eindresultaat vind ik behoorlijk indrukwekkend. Het lijkt nu op een duif in volle vlucht. 

Voor een uitgebreidere uitleg over Photoshop's Generative fill zie het eerdere artikel. Klik daarvoor op de link bovenaan dit artikel.

Interview met CameraNu.

Arlene Londema een oud student van het Grafisch Lyceum Rotterdam die nu bij CameraNu werkt heeft mij geïnterviewd over de relatie tussen CameraNu en het Grafisch Lyceum Rotterdam, mijn werkgever. Dit is het artikel.   

Cameranu ontzorgt vakschool Grafisch Lyceum Rotterdam als zakelijk partner

Vanaf 2022 hoort Cameranu bij de European Imaging Group, waar ook Calumet Photographic onder valt. De Calumet winkels in Nederland en België zijn door Cameranu overgenomen en na een rebranding is recentelijk in Amsterdam de allereerste flagshipstore geopend. Maar dat is niet het enige. Mede door de overname is het bedienen van zakelijke klanten een steeds groter onderdeel van de diensten die Cameranu aanbiedt. Een van de gewaardeerde zakelijke klanten is Grafisch Lyceum Rotterdam.

Tijdens een schooljaar werken circa duizend tot vijftienhonderd studenten met apparatuur die het Grafisch Lyceum als vakschool faciliteert. Het grote voordeel is dat de studenten niet verplicht zijn om zelf dure apparatuur te kopen voor het volgen van een opleiding. Zelfs de studenten die geen specifieke video- of fotografie-opleiding volgen maken gebruik van alle aanwezige apparatuur, bijvoorbeeld om een belangrijke presentatie scherp en in hoge kwaliteit vast te leggen in plaats van met een smartphone.

Pieter van Roijen ondersteunt in zijn rol diverse afdelingen binnen het Grafisch Lyceum. Hij is intern de contactpersoon tussen de afdeling inkoop en Cameranu. Enthousiast vertelt hij: “Ik houd mij dagelijks bezig met het aankopen, repareren en keuren van alle apparatuur zoals de fotocamera’s. Zo kan ik structuur aanbrengen, docenten ontlasten en natuurlijk studenten helpen met hun ontwikkeling. Er is grote behoefte aan goede apparatuur en nu profiteer ik als zakelijke klant van het beste van twee werelden, namelijk de goede relatie die ik al had met het personeel van Calumet en het grotere assortiment van Cameranu.”

Een eis van het Grafisch Lyceum Rotterdam is dat de camera’s en objectieven actueel en toegankelijk zijn voor studenten. De systeemcamera’s van het merk Fujifilm worden gebruikt voor fotografie, omdat de instellingen zoals diafragma, ISO en sluitertijd fysiek zichtbaar en handmatig aan te passen zijn. Onlangs hebben spiegelreflexcamera’s plaatsgemaakt voor nieuwe Canon systeemcamera’s voor fotografie- en video-doeleinden. Camera’s hebben jaarlijks onderhoud nodig. De firmware wordt geüpdatet, alle sensoren worden zorgvuldig schoongemaakt en er wordt gecontroleerd of alle schroefjes en onderdelen nog goed vastzitten. Wat als er tussendoor iets gebeurt? Ook dan staat Cameranu klaar.

Pieter vervolgt: “Ik word echt begrepen en geholpen, al is het last minute. Cameranu is klantvriendelijk, ze komen altijd na wat ze beloven en dat met een no-nonsensementaliteit. Foutjes worden snel opgepakt en correct opgelost. Er is kennis van zaken aanwezig en de contactpersoon komt regelmatig langs om mee te kijken. Hij brengt de bestellingen of haalt even wat camera’s op die naar de reparateur moeten. Fijn is dat ik tussendoor goed van de reparatiestatus op de hoogte wordt gehouden. Elke stap wordt per e-mail bevestigd. Hoe minder zorgen, hoe makkelijker mijn taak is.”

Over Grafisch Lyceum Rotterdam

Het Grafisch Lyceum Rotterdam (GLR) is de grootste gespecialiseerde vakschool voor de wereld van media, entertainment & technologie in Nederland. Het GLR biedt vier VMBO-leerwegen en een scala aan MBO-opleidingen: Mediavormgever, Mediamanager, Redactiemedewerker, Software Developer, Expert IT Systems & Devices, AV-specialist, Fotografie, Podium- en evenemententechniek, (Allround) Mediamaker en Medewerker Sign. Al deze opleidingen bevinden zich op het snijvlak van creativiteit en technologie.

Over Cameranu

Zakelijke klanten profiteren optimaal van de service van Cameranu. Naast een deskundige, betrouwbare partner, is Cameranu een vast aanspreekpunt dat bedrijven en instanties snel verder helpt. We spreken op locatie af of in een van onze winkels. Of je nu ZZP'er bent of grootzakelijk, Cameranu ontzorgt volledig. We denken mee, bieden scherpe prijzen en hebben een compleet assortiment met ruime voorraad, zodat je snel over de gewenste producten beschikt. Ga naar https://www.cameranu.nl/zakelijk voor meer informatie.

Link naar het artikel: https://www.cameranu.nl/nl/blog/n51048/cameranu-ontzorgt-het-glr-als-zakelijk-partner

Photoshop generative fill/expand

Generative fill in Photoshop, ofwel generatief vullen in het Nederlands, is een nieuwe functie die, op het moment van schrijven, alleen gebruikt wordt in de beta versie van Photoshop. Deze aanvulling in Photoshop wordt aangestuurd door Adobe Firefly en dat is weer Adobe's AI ofwel kunstmatige intelligentie.

Nu had ik al toegang tot Firefly en heb ik al wat gecreëerd met "text-to-image" met wissende resultaten. Nu is het dus ook mogelijk om foto's aan te passen in Photoshop. Het is een vorm van kunstmatige intelligentie die onder andere beelden creëert op basis van ingevoerde woorden. Adobe gebruikt hiervoor een reeks modellen die worden getraind met Adobe Stock-afbeeldingen, werken met een open licentie en content die tot het publieke domein behoort en/of waarvan het auteursrecht is verlopen. Adobe geeft wel de volgende waarschuwing met betrekking tot commercieel gebruik af.

"Adobe Firefly is zo ontworpen dat het probleemloos voor commerciële doeleinden kan worden gebruikt. Content die door Adobe Firefly is gegenereerd in de Photoshop-app (bèta) mag niet voor commerciële doeleinden worden gebruikt. Dergelijke content mag pas voor commerciële doeleinden worden gebruikt nadat de bètafase van Generatief vullen is afgelopen. Dat zal naar verwachting later dit jaar zijn". Meer info hier.

Een van de mogelijkheden in generative fill is het uitbreiden van het "canvas" dit is het zichtbare gebied van je afbeelding. Als voorbeeld gebruik ik deze foto van een Halsbandparkiet.

Bij deze foto zit de vogel helemaal aan de linkerkant en staat een deel van de vleugel niet op de foto. Dit leek mij een goede foto om generative fill eens te gebruiken.  Als eerste gebruik ik de crop-tool om de afbeelding/canvas te vergroten. Omdat de rest om de vogel heen voor mij genoeg ruimte heeft doe ik dat alleen aan de linker kant.

Vervolgens maak ik van die uitbreiding een selectie. Waarbij ik ook een kleine strook van de foto selecteer zodat de Ai weet wat er uitgebreid moet worden.

Zodra de selectie is gemaakt komt ook de task-bar te voorschijn. Deze bestaat al in de huidige versie van Photoshop maar in de beta versie is deze uitgebreid met de generative fill functie. In deze task-bar voer je normaal gesproken de text in om de Ai het gevraagde voor je te creëren. Als je niets invult haalt de Ai het geselecteerde weg, of zoals in dit geval wanner er geen pixels zijn, voegt de Ai iets toe. Na het klikken in het vakje met generative fill en daarna op de knop 'Generate' gaat de Ai aan de slag. Er wordt een extra laag aangemaakt en na +- 20 seconden heeft de Ai het zwarte vlak ingevuld. Vervolgens krijg je iedere keer 3 opties.

Optie 1

Optie 2

Optie 3

Nu zijn alle 3 de opties in mijn ogen goed maar mocht dat niet zo zijn dan is een klik op de knop 'Generate' voldoende om weer 3 opties te krijgen.

Niet alleen de achtergrond is bij elke optie anders ook de veren op de vleugel zijn verschillend. Uiteindelijk kies ik voor optie 2.

Nu is het qua formaat meer een panorama achtige foto geworden dus ik crop de foto weer terug naar een 3:2 verhouding

Nog even de originele foto ter vergelijk.

Als laatste voeg ik mijn "standaard" passe-partout en handtekening toe en is de foto klaar.

Conclusie: Generative fill is een handige tool voor verwijderen en uitbreiding,

net als Content-Aware fill, patch-tool en de healing en -clone brushes. Deze laatste zijn functies die nu al jaren te vinden zijn in Photoshop.

Het vervangen van de vogel voor een andere vogel, of zeg iets geks: een clown aan een ballon, is weer heel wat anders en vergroot de kans op "nep" foto's. 

Al roept men dit al sinds het uitvinden van Photoshop. En zelfs in de doka kon je al beelden manipuleren. Of je dit esthetisch vind? Dat mag je zelf uitmaken. Ik vind het gebruik niet zo erg, mits je er maar eerlijk voor uit komt dat je het gebruikt hebt.

UPDATE: De functie zoals hier omschreven zit nu standaard in Photoshop 2024 als Generative Expand.

Dauwtrappen in Domburg.

 

De meeste mensen hebben vast wel eens van Domburg gehoord. Het is een van de bekendste badplaatsen van Zeeland. Zo zijn er veel foto’s met de Zeeuwse golfbrekers ofwel paalhoofden, de twee rijen houten palen die de zee in gaan. Ook ik zelf heb ze wel eens gefotografeerd. Toen ik een paar dagen voor werk in Domburg zou zijn, was mijn eerste gedachte uiteraard: “Dat wordt weer paalhoofden op het strand fotograferen.” Niets bleek echter minder waar. 

Tijdens mijn tijd in Domburg verbleef ik in Kasteel Westhove. Dit is een kasteel uit de 13e eeuw, compleet met slotgracht, torens kantelen en koetshuizen. Tegenwoordig is het een Stayokay gelegen vlak naast museum Terra Maris en ook nog eens op loopafstand van het strand. 

 

Foto-1: Minolta 50mm f/1.4, 1/160 sec. f/7.1 ISO 100

Het uitzicht op het kasteel geeft al een mooie fotografische en sprookjesachtige sfeer. Je verwacht ieder moment het getrappel van paarden te horen en de kasteelheer met zijn verwanten langs te zien galopperen op weg naar het kasteel. Je waant je dan ook helemaal niet dichtbij het strand. Om bij dat strand te komen, moet je door een stukje bos en daar was al genoeg te zien: mooie lichtval door de bomen, verschillende paddenstoelen en zelfs een koppeltje damherten die op hun dooie gemak aan het ontbijten waren. 

Foto-2: Panagor 300mm spiegel f/5.6, 1/60sec f/5.6 ISO 640

Eenmaal op het strand had ik al zoveel gezien dat het fotograferen van de paalhoofden eigenlijk geen prioriteit meer was. Niet erg, ik had genoeg foto’s gemaakt voor een artikel of twee. De volgende ochtend na het ontbijt besloot ik om eens in de binnentuin van het kasteel te kijken, want dat had ik tot nu toe nog niet gedaan. Het was een frisse ochtend met wat flarden mist en een waterig zonnetje dat net door de bomen kwam kijken. Dat was inspirerend genoeg voor nog meer foto’s en daarom ging ik gauw terug naar de kamer om mijn camera te pakken.

Foto-3: Sony Zeiss 85mm f/1.4, 1/125 sec. f/11 ISO

Er was verder niemand dus ik had de tuin voor mijzelf. Langs de gracht aan de rand van de binnentuin waren er veel spinnenwebben te vinden die, in combinatie met de zojuist genoemde weersomstandigheden en veel dauw, mooie foto’s opleverden. Nu ontstaat dauw bij lage temperatuur en als er veel luchtvochtigheid is en dat klopte want het was fris en vochtig buiten. De uitgebloeide planten waren voor de spinnen een uitgelezen plek om hun web op te hangen. 

Foto-4: Sony Zeiss 85mm f/1.4, 1/250 sec. f/1.4 ISO 100

De planten zaten, zoals gezegd, vol met spinnenwebben en dat werd afgewisseld met een spin, met meer lef, die een groter web had gemaakt tussen de spijlen van het gietijzeren hek dat langs het water stond. Met de onscherpe weerspiegeling van een boom in het water samen met de ‘warme’ sfeer maakt dat dit web visueel loskomt van de achtergrond. Ik heb het hek niet mee gefotografeerd, omdat ik dat voor deze foto storend zou vinden. In tegenstelling tot de foto bovenaan dit artikel waar ik een deel van het hek weer wel bij de compositie heb betrokken.

Foto-5: Sony Zeiss 85mm f/1.4, 1/160 sec. f/2.0 ISO 100

Aan het begin van de de 20e eeuw was de schilder Jan Toorop, samen met Piet Mondriaan, een van de vele kunstenaars die in Domburg verbleven om zich door het Zeeuwse licht te laten inspireren.

Toen ik deze laatste foto maakte van deze uitgebloeide plant met een glinsterend web vol dauwdruppels, met de reflectie van de zon in het water op de achtergrond badend in een gouden gloed, kan ik mij zeker voorstellen dat men graag speciaal voor dat mooie licht naar Domburg komt. Voor mij was deze ochtend een reden om juist dit als onderwerp voor mijn artikel te gebruiken.

Foto-6: Sony Zeiss 85mm f/1.4, 1/2000 sec. f/2.0 ISO 100

Nu is het niet altijd dauwtrappen in Domburg maar lopend over het Deltapad, wat deel uitmaakt van de Europese wandelroute E9, is er meer dan genoeg in en rond Domburg te zien. Behalve het bekende strand is er bos, duin, klassieke architectuur en regelmatig zijn er zelfs surfwedstrijden. 

Mocht Zeeland, en dan vooral het schiereiland Walcheren, op je verlanglijstje staan om te bezoeken, dan mag Domburg best wel op nummer 1 komen te staan. 

Trompenbrug Tuinen en Arboretum

Na meer dan 25 jaar niet langs te zijn geweest, besloot ik om weer eens een keer het Rotterdamse Arboretum Trompenburg te bezoeken. Waarom ben ik er zo lang niet geweest? Geen idee, het is niet ver van mijn huis, makkelijk te bereiken en dankzij mijn Rotterdampas ook nog eens gratis. Met deze, meer dan voldoende, voordelen besloot ik in de zomervakantie dus weer eens langs te gaan.

Panorama van 15 verticale opnames. f/6.3 -- 1/100 sec. -- ISO 200

Het arboretum is gelegen aan de Honingerdijk op nummer 86. Hier begint meteen een stukje historie, de Honingerdijk is genoemd naar Slot Honingen. Dit slot, uit de 14e eeuw, werd in 1672, nadat het al eens vernield en weer was opgebouwd, definitief gesloopt. Een arboretum is een ‘bomentuin’. Waar het bij een botanische tuin hoofdzakelijk gaat om bloemen en planten, ligt de nadruk bij een arboretum op bomen en struiken. Het woord arboretum komt van het Latijnse woord arbor, wat boom betekent. Nu is Trompenburg al jaren veel meer dan alleen een arboretum en zijn er op de huidige 8 hectare ook verschillende soorten tuinen. Dit zijn tuin Woudenstein, tuin Hintzen de Formele tuin, tuin Exelsior, het Pinetum (naaldbomen en coniferen), het perenhof en voedselbos de Overtuin. In 2008 vierde Trompenburg het 150-jarig bestaan en heet sindsdien dan officieel ‘Trompenbrug Tuinen en Arboretum’.

 24 mm -- f/9.0 -- 1/160 sec. -- ISO 200

Voordat ik verder ga over mijn bezoek, vertel ik graag een stukje geschiedenis. Begonnen als buitenplaats Zomerlust is Trompenburg in 1850 als tuin aangelegd in de Engelse landschapsstijl, met slingerende paadjes en veel water. Door de interesse voor bomen van de toenmalige eigenaren, de familie Van Hoey Smith, begon men met de aanleg van een arboretum. In 1958 werd Stichting Arboretum Trompenburg opgericht en vanaf toen is de tuin, zij het op beperkte schaal, opengesteld voor het publiek. In de loop der jaren breidde het arboretum gestaag uit, in 1960 met Tuin Woudestein en de Oude Perenhof en in 2000 met Tuin Excelsior. Tegenwoordig is Trompenburg een museum en bevat het complex zo’n 4000 verschillende soorten bomen, struiken en vaste planten. 

28 mm -- f/5.6 -- 1/160 sec. -- ISO 200

Tot de collectie behoren een groot aantal bijzondere soorten eiken, wilgen, beuken, esdoorns, ligusters en schijnbeuken. Er zijn maar liefst 400 soorten hulst en 700 verschillende soorten rododendrons. Er is een grote verzameling hosta's waarbij samen met de Nederlandse Hosta Vereniging de Nationale Hosta Collectie is opgezet. Langs de zogenaamde Hostalaan werden in 1993 maar liefst 500 verschillende hosta’s op alfabetische volgorde geplant. Ook is er een woestijnkas met een bijzondere collectie vetplanten en cactussen. Dankzij de vele inspanningen werd er in 1983 door de International Dendrology Society aan Trompenburg de Conservation Plaquette toegekend.

24mm -- f/8.0 -- 1/60 sec. -- ISO 100

In 2008 werd de laatste uitbreiding geopend: voedselbos de Overtuin. Een voedselbos is opgezet als een natuurlijk ecosysteem, gericht op productie van voedsel en andere bruikbare producten en is een samenwerking tussen Trompenburg, Moestuinman, Rotterdams Forest Garden Netwerk en St. Voedselbosbouw NL. Waarbij, onder andere, kennis, recreatie en educatie worden gecombineerd door te laten zien wat een voedselbos is, hoe het werkt en hoe het er uit kan zien. Dit resulteerde in een gevarieerd stukje bos met diverse (fruit)bomen, bessen en kruiden. Er zijn zonnige plekken, bankjes onder schaduwrijke bomen en een grote vijver voor gewassen die een vochtige bodem nodig hebben.

Panorama van 5 horizontale opnames f/6.3 -- 1/125 sec. -- ISO 100

Trompenburg is een mooie en gevarieerde collectie tuinen waarin je uren kunt ronddwalen. Voor de kinderen zijn er tijdens de vakanties allerlei activiteiten en tussendoor kan je uitrusten onder het genot van een hapje en een drankje in theehuis de Uithoek. Bij de ingang is een winkeltje waar je ook nog eens stekjes uit Trompenburg kan kopen. In ieder jaargetijde is er genoeg te zien. Zo is er in de winter de winterbloeiende kamperfoelie. In de lente bloeien irissen, sneeuwklokjes en de rododendrons. En in de zomer hostas, astilbes en overal zie je verschillende soorten bloemen in uiteenlopende kleuren. 

In de herfst kleurt Trompenburg in allerlei tinten geel en oranje en zijn er vele paddenstoelen te bewonderen. Ook is Trompenburg een schitterende locatie voor het maken van trouwfoto’s. Het hele jaar door is er genoeg te zien voor de liefhebbers van wandelen, bomen, bloemen en tuinen.

Dit artikel is ook verschenen in de 43e editie van DeNatuurIn

 

Vogels in Friesland

Onlangs was ik een paar dagen in Friesland in de buurt van het plaatsje Scherpenzeel, Weststellingwerf. Dat ligt zo’n beetje in de driehoek tussen Wolvega, het Tjeukemeer en het Natuurgebied de Weerribben. In de ochtend was ik aan het genieten van een lekker zonnetje, dito kopje koffie en het geluid van kwetterende vogeltjes. Dat laatste kwam van het einde van de tuin, waar een aantal bomen stonden en waar vogeltjes continu in en uit vlogen. Dus toen het kopje koffie leeg was, was het toevallig ook tijd om die bedrijvigheid eens dichterbij te bekijken.

300 mm ---  f/8.0 --- 1/320 sec. ---  ISO 320

De eerste vogel voor mijn lens was de huismus (Passer domesticus) deze bekende kleine zangvogel komt uit een geslacht met zo’n dertig andere mussensoorten. De huismus is in de laatste twintig jaar sterk in aantal afgenomen en staat daarom ook op de Rode Lijst van de Nederlandse broedvogels. Op deze lijst staan vogelsoorten die bedreigd worden of kwetsbaar zijn onderverdeeld in: gevoelig, kwetsbaar, bedreigd, ernstig bedreigd en verdwenen uit Nederland. Voor de huismus is de huidige status: gevoelig. Dit komt hoofdzakelijk door veranderingen in, en vooral afname van, het voedselaanbod en nestgelegenheden.  Nu is er de laatste jaren weer een herstel qua aantal, maar dat gaat helaas nog zeer langzaam.  

De volgende gast was de kneu (Linaria cannabina ook wel Carduelis cannabina), eveneens een zangvogel maar dan uit de familie van de vinkachtigen. Ook de kneu staat op de rode lijst met de status: gevoelig. De oorzaak is hetzelfde, de mus komt dan meer voor in stedelijke gebieden, en de kneu meer in dorpen en op het platteland. Daar is net zo goed veel leefgebied veranderd. De kneu kent overigens aan aantal verschillende benamingen, zoals hennepvink, kneuter, robijntje, tukker, vlamsijs en vlasvink. 

300 mm

De kneu is vaak te zien in groepjes, waarbij de man opvalt door een rode borst en een rode vlek op de kop. Dit laatste wordt ook wel een baret genoemd. Op een gegeven moment zag ik dat een mannetje een juveniel kneu aan het voeren was. 

300 mm --- f/2.8 --- 1/1.250 sec. --- ISO 250

Nog even twee “Wikipedia feitjes” over de kneu: De kneu voedt zich ook met zaden van hennep oftewel cannabis. Vandaar de wetenschappelijke naam cannabina. Ilse de Lange en Waylon deden in 2014 mee aan het Eurovisiesongfestival onder de naam The Common Linnets, en dat is de Engelse naam voor de kneu.

Dan was er ook nog de ooievaar. Beter gezegd heel veel ooievaars. Er zijn daar in de buurt namelijk veel ooievaarsnesten te vinden. Tijdens een kanotochtje door het gebied de Rottige Meente waren er tientallen nesten en ooievaarskoppeltjes te zien. Een ook te horen, want het geklepper hoorde je al van een afstand. Een ouder bleef in het nest en de andere, al dan niet geholpen door de thermiek, vloog rond op zoek naar een smakelijk maaltje. Er zal in dit gebied in ieder geval geen gebrek geweest zijn aan muizen, mollen en kikkers. Dit kwam ik tegen in de buurt van het Friese dorpje Spanga. Dat er daar veel ooievaars zijn klopt, want daar is een heus ooievaarstation ook wel ooievaarsdorp genoemd. Dat is een plek waar ooievaars speciaal bijeen zijn gebracht met als doel de instandhouding en vooral de groei van het ooievaarsbestand. Vijftig jaar geleden was de ooievaar namelijk zo goed als uitgestorven in Nederland. Maar het had ook zomaar een baby distributiecentrum kunnen zijn.

300mm --- f/6.3 --- 1/500 sec. --- ISO 100

De ooievaar (Ciconia ciconia) is een vrij grote en herkenbare vogel en wordt ook wel stork, eiber of uiver genoemd. Deze laatste naam is bij sommige mensen nog wel bekend als het KLM DC-2 vliegtuig die in 1934 de Melbourne race won. Jonge ooievaars hebben een vacht van dik wollig dons en een donkere snavel. Dat is op de onderstaande foto te zien. Dit nest had overigens twee jongen. 

300mm --- f/10.0 --- 1/320 sec. --- ISO 160

Qua vogels was deze tijd voor mij goed gevarieerd. Niet alle foto’s komen hier in het artikel maar er was in ieder geval genoeg te zien. Van een fruit snoepende merel, zie foto bovenaan, via vinkjes, en mezen tot aan de vele rond zoevende zwaluwen. 

Dit artikel is ook verschenen in de 42e editie van DeNatuurIn

 

 

Lente in de industrie.

Als je de titel van dit artikel leest zou je denken dat de industrie ook seizoenen kent, waarschijnlijk is dat zo maar niet op de wijze van de natuur. Het gaat in dit geval over wat er allemaal groeit, bloeit en leeft tussen de diverse industriële complexen die je vindt in de Europoort en de Maasvlakte. Kortom, wat kwam ik tegen tijdens een dagje fotograferen in een van de grootste petrochemische-industrie gebieden ter wereld.

Laten we beginnen met de Bergeend (tadorna tadorna), dat is de foto helemaal bovenaan dit artikel. Een interessant weetje over de bergeend is

dat de naam "bergeend" niet betekend dat de eend in de bergen voorkomt maar omdat de eend haar eieren “verbergt” in konijnenholen en andere holtes in de grond. De bergeend heeft een rode snavel; een zwarte kop en hals en het lijf is wit met bruin en zwart. De bergeend is gemiddeld 55 tot 65 centimeter lang en kan zo’n 1,5 kilo wegen. Je vindt ze in de duinen en in de zee waar ze rondscharrelen op zoek naar schaaldiertjes, slakjes en wormen. 

Dan komen we bij de vogel waarschijnlijk het meest voorkomt, de kleine mantelmeeuw. (larus fuscus) Deze vogel is ongeveer hetzelfde formaat als de bergeend en is hoofdzakelijk grijs en wit van kleur en een gele snavel en poten. Zo is deze te onderscheiden van de grote mantelmeeuw die roze poten heeft. Ze zijn zeer talrijk op de Maasvlakte waarbij er zelfs waarschuwingsborden staan op plekken waar ze in grote groepen in kuiltjes langs de weg broeden waarbij ze behoorlijk territoriaal kunnen zijn.

300mm 1/400 sec. f/8.0 ISO 100

Een andere vogel die je hier veel ziet is de aalscholver (phalacrocorax carbo). Je ziet ze vaak op lantaren-of andere palen zitten met hu vleugels gespreid. Je jagen op verschillende soorten vis die ze soms vrij lang onder water kunnen achtervolgen. Afhankelijk of het broedseizoen is kan een aalscholver tussen een pond en een kilo vis per dag opeten. De aalscholver is overigens een beschermde vogelsoort

300mm 1/250 sec. f/3.2 ISO 50

Dan de tureluur (tringa totanus), deze viel mij op door het geluid dat hij maakt anders had ik deze wellicht niet eens gezien. De Tureluur is familie van de strandlopers en snippen. In Nederland komen ze het hele jaar in grote getalen voor en houden zich dan vooral op in zoute en brakke getijdewater en dat is iets wat het Europoortgebied dan ook veel heeft.

300mm 1/320 sec. f/9.0 ISO 200

Behalve vogels vind je ook veel planten. Op de onderstaande foto van links naar rechts; gewone vogelmelk (ornithogalum umbellatum) tegen. Deze plant komt vrij algemeen voor op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen en op matig vochtige, matig voedselrijke grond zoals grasland, bermen, rivierdijken, spoorbermen, open loofbossen en parken, binnenduinen en begraafplaatsen. Zachte ooievaarsbek (geranium molle) De naam komt door de zachte beharing op de stengel. De standplaats is op droge grazige plaatsen, op braakliggende grond en in de duinen. De gewone margriet (leucanthemum vulgare) is een bekende verschijning door het gele hart met witte bloembladeren en is karakteristiek voor graslanden, bermen en hooilanden. De naam betekent van origine parel. Klein kruiskruid (senecio vulgaris) is een kruidachtige plant die ook wel als een onkruid wordt gezien. Er zijn exemplaren gevonden die genetische aanpassingen hebben om te overleven in omstandigheden met hoge concentraties aan pekel en lood. Vroeger werd de plant als geneeskrachtig beschouwd en werden er ook allerlei krachten aan toegeschreven. Zo werd het gebruikt als afweer tegen heksen en werd het in de wieg gelegd om de baby’s te beschermen.

100mm Macro ISO 100

Als je wilde planten wil eten dan is het volgende te vinden. De witte dovenetel (lamium album) is een algemeen voorkomende plant. De naam betekend dat deze, in tegenstelling tot de brandnetel, niet prikt. Sterker nog je kan het sap uit de bladeren gebruiken om pijn van een brandnetel te verminderen. De bloeitijd is van april tot oktober en je vindt ze veel langs en in: bosranden, wegbermen, sloten, parken, stortplaatsen en dijken. Niet alleen is de bloem zelf rijk aan nectar de plant is ook een waardplant voor veel rupsensoorten.  Je kan de scheuten in soep en salade gebruiken en er thee van zetten.

Delen van de herik (sinapis arvensis) zijn ook eetbaar. Deze plant komt ook algemeen voor en bloeit van mei tot september. Jonge bladen en jonge scheuten zijn voor de bloei eetbaar. De bladen als groente gebruikt worden, vermits ze ten minste dertig minuten worden gekookt. De bloemknoppen zijn na 5 minuten koken eetbaar en van de zaden kan je mosterd maken.

100mm Macro ISO 100

En dan het laatste onderwerp van dit artikel. Deze kwam ik tegen tijdens een stop bij de Slufter. Daar zag ik veel spinsels in de duindoorn. Dat waren de spinsels van de rups van de bastaardsatijnvlinder (euproctis chrysorrhoea) Dit is een nachtvlinder en is wit met een bruin achterlichaam. Bij ons komt de vlinder met name voor langs de kust. Net als de Eikenprocessierups kunnen de brandharen van de rupsen sterk irriteren en aanraken is dus af te raden. 

Nadat de rupsen zijn verpopt is de vliegtijd van de vlinder van juni tot en met augustus.

100mm Macro ISO 100

En dit is slechts een kleine selectie van de vele soorten flora en fauna die hier zoal te vinden is. Wordt vervolgd?

Dit artikel is ook verschenen in de 41e editie van DeNatuurIn

Het eiland Tiengemeten

Op een rustige maar koude zaterdag in februari besloot ik om eens het eiland Tiengemeten te bezoeken. Dat is een eiland dat in het Haringvliet ligt tussen de Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee. Het Haringvliet is een zeearm die tijdens de Deltawerken in 1970 van de zee werd afgesloten. De naam Tiengemeten betekent niet dat er op het eiland tien gemeenten bevinden, maar is afgeleid van het oudhollandse woord ‘gemet’. Een gemet is een oude oppervlaktemaat wat ongeveer 0,4 hectare is. Dat is weer 4000 vierkante meter ofwel 100 meter bij 400 meter; “Tien-gemeten” komt overeen met een oppervlakte van 1 kilometer bij 4 kilometer.  

Vroeger was Tiengemeten een zandplaat en is in de loop van de eeuwen uitgegroeid tot een eiland. De maat klopt daarom allang niet meer, tegenwoordig is Tiengemeten 2 kilometer bij 7 kilometer, en zou Twintiggemeten een betere naam zijn. In 1668 werd het eiland in erfpacht gegeven en sindsdien is het ingepolderd en heeft het hoofdzakelijk een agrarische functie gehad. Ook is het een tijdlang een plek geweest voor schepen die in quarantaine waren. Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw is het eiland in het bezit van Natuurmonumenten en wonen er nog maar een handjevol mensen en is er een zorgboerderij.

Panorama van 9 opnames. 24 mm --- f/10.0 --- 1/125 sec. --- ISO 100

Het eiland kan je alleen per pont bereiken en deze vaart overdag om het uur. Een kaartje kan je van tevoren online kopen. Er is een ruime parkeerplaats voor de auto en als je wilt gaan fietsen dan kan deze ook mee naar de overkant. Op het moment dat je op het eiland bent aangekomen zie je dat de natuur de overhand heeft. Grasland wisselt zich op veel plekken af met water. Ieder jaargetijde is weer anders. In de winter is het drassig en in de zomer is er veel groen. 

De vogelpopulatie is er zeer uitgebreid in januari 2022 werden er maar liefst 71 soorten geteld. Het hele jaar door zie je vele soorten: wintertalingen, zaagbekken, kramsvogels, koperwieken, merels, waterrallen, slobeenden, vinken, kneuen, putters, kepen, ringmussen, mezen, ganzen, kluten, wulpen, scholeksters, reigers, lepelaars en zelfs ijsvogels. Ook zijn er veel roofvogels te zien: sperwers, bruine en blauwe kiekendieven, haviken, torenvalken, slechtvalken, buizerds en zeearenden. Ook kun je, als je geluk hebt, nog wel eens bevers zien. Een verrekijker, scope en/of een camera is zeker aan te raden om mee te nemen. Er zijn verschillende wandelroutes variërend van 1,2 km tot 10 km. Stevige schoenen of laarzen zijn dan ook geen overbodige luxe. Je kunt er ook geocachen en in de zomerperiode is een ritje met de huifkar mogelijk.

70 mm --- f/10.0 --- 1/25 sec. --- ISO 100

Een van de bekende bewoners die je veel tegenkomt zijn de Schotse hooglanders. Deze roodbruine grote grazers slenteren in kleine kuddes over het eiland en zorgen voor een stukje natuurbeheer. Er wordt over het algemeen een afstand van minimaal 25 meter aangeraden. Echter dit keer lagen ze met grote regelmaat aan de rand van de paden of zelfs pontificaal op de paden te herkauwen. Gelukkig keurden ze de bezoekers geen blik waardig. Maar met kalfjes is dat wel anders, dan is het opletten geblazen. Het blijven, hoe dan ook, fotogenieke dieren en een telelens geeft je een wat veiligere afstand.

400 mm --- f/6.3 --- 1/250 sec. --- ISO 100

140 mm --- f/13.0 --- 1/100 sec. --- ISO 200

In ieder jaargetijde zijn er voldoende fotomogelijkheden. Behalve voor drones, want daarmee vliegen boven beschermde natuurgebieden is niet toegestaan, dus ook niet op Tiengemeten. Ben je uitgefotografeerd, dan kun je ook nog een bezoek brengen aan het Rien Poortvliet Museum en het Landbouwmuseum. Ook kun je een hapje en een drankje nemen in de Gasterij terwijl de kinderen zich kunnen uitleven in speelnatuur OERRR. Deze attracties zijn echter niet het hele jaar door geopend. Wil je wat langer blijven kan je ook overnachten, in de herberg, een kampeerplek of in een van de vakantiewoningen. Dan hoef je ook niet te haasten om de laatste pont van tien over vijf te halen.

90 mm --- f/7.1 --- 1/400 sec. --- ISO 100

Wil je meer weten over Tiengemeten of een bezoek brengen? Kijk dan op de site van Natuurmonumenten.

Dit artikel is ook verschenen in de 40e editie van DeNatuurIn